Kararının Özeti
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, eşlerin boşanması halinde aile konutu üzerindeki koruma statüsünün sona ereceğine ve diğer eşin rızası alınmadan yapılan tasarruf işleminin geçerlilik kazanacağına hükmetmiştir.
Hukuki Terimler
- Aile Konutu: Ailenin sürekli yaşam alanı olarak kullandığı konut
- Tasarruf İşlemi: Bir mal üzerinde satış, bağış gibi hukuki sonuç doğuran işlemler
- Tapu İptali ve Tescil: Tapu kaydının iptali ve yeni malikin tapu siciline kaydedilmesi
- Temyiz: Mahkeme kararının üst mahkeme tarafından incelenmesi talebi
- Bozma Kararı: Üst mahkemenin, alt mahkeme kararını hukuka aykırı bularak kaldırması
Davanın Tarafları ve İstemleri
Davacı İstem: Y. isimli eş, kendisinin rızası alınmadan satılan aile konutunun tapu kaydının iptal edilmesini ve konutun eski malik olan eşi adına tescil edilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevap: Y. isimli davalı eş, tarafların boşanmış olduğunu ve artık aile konutu statüsünün kalmadığını ileri sürmüştür.
Mahkeme Süreçlerinin Detaylı İncelemesi
İlk Derece Mahkemesi Kararı
Aile Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesine dayanarak, davacı eşin rızası alınmadan yapılan satış işleminin geçersiz olduğuna hükmederek davanın kabulüne karar vermiştir.
Yargıtay İncelemesi
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, şu temel gerekçelere dayanarak ilk derece mahkemesinin kararını bozmuştur:
- TMK m. 194 uyarınca, aile konutunun devri diğer eşin açık rızasına bağlıdır.
- Rıza alınmadan yapılan işlem geçersizdir.
- Ancak evlilik boşanmayla sona erdiğinde, aile konutuna sağlanan koruma da sona erer.
- Dava konusu olayda taraflar, … Aile Mahkemesinin 2013/231 esas, 2014/17 karar sayılı ve 03.06.2015 tarihinde kesinleşen kararı ile boşanmışlardır.
Yargıtay’ın Temel Gerekçesi
Yargıtay kararından yapılan önemli alıntı:
“Evlilik, boşanmayla sona ermekle, Türk Medeni Kanununun 194. maddesinin ‘aile konutuna’ sağladığı koruma da sona erer ve diğer eşin rıza alınmadan yapılan tasarruf işlemi yapıldığı andan itibaren geçerlilik kazanır.”
Sonuç ve Değerlendirme
Bu karar, aile konutu korumasının evlilik birliği ile sınırlı olduğunu net bir şekilde ortaya koymaktadır. Önemli çıkarımlar:
- Aile konutu koruması evlilik süresince geçerlidir
- Boşanma ile birlikte koruma kendiliğinden sona erer
- Boşanmadan sonra eski eşin rızasına gerek kalmaz
- Daha önce rızasız yapılan işlemler geçerlilik kazanır
Kaynakça
- Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2018/334, K. 2018/2407, T. 22.02.2018
- 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
- Türk Medeni Kanunu Madde 194 – Aile Konutu Hükümleri
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2018/334 K. 2018/2407 T. 22.02.2018
Daire: Yargıtay 2. Hukuk Dairesi
Esas No: 2018/334
Karar No: 2018/2407
Karar Tarih: 22.02.2018
- Hukuk Dairesi 2018/334 E. , 2018/2407 K.
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Aile Konutu Şerhi Konulması-Tapu İptali ve Tescil
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı … tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Mahkemece, davanın aile konutundan kaynaklanan tapu iptali ve tescil davası ( TMK m. 194) olduğu, davacı eşin açık rızası alınmadan yapılan satış işleminin geçersiz olduğu gerekçesiyle tapu iptali ve tescil davasının kabulü ile taşınmazın davalı eş Yüksel adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, verilen bu karar davalı eş tarafından temyiz edilmiştir. Aile konutunun, hak sahibi eş tarafından devri ve konut üzerindeki hakların sınırlandırılması, diğer eşin açık rızasına bağlıdır. (TMK md. 194). Bu rıza alınmadan konutla ilgili yapılan tasarruf işlemi geçersizdir. Bu geçersizliği, rızası gereken eş, konutun bu vasfını devam ettirmesi koşuluyla ileri sürebilir. Evlilik, boşanmayla sona ermekle, Türk Medeni Kanununun 194. maddesinin “aile konutuna” sağladığı koruma da sona erer ve diğer eşin rıza alınmadan yapılan tasarruf işlemi yapıldığı andan itibaren geçerlilik kazanır. Dava konusu taşınmazın maliki olan davalı eş Yüksel ile davacının, karardan önce … Aile Mahkemesinin 2013/231 esas, 2014/17 karar sayılı 03.06.2015 tarihinde kesinleşen kararı ile boşanmış oldukları anlaşılmaktadır. Evlilik, karar tarihinden önce boşanma ile sona erdiğine göre, dava konusu taşınmaz aile konutu olmaktan artık çıkmıştır. Bu husus gözetilerek konusuz kalan dava hakkında “karar verilmesine yer olmadığına” şeklinde karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer yönlerin incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 22.02.2018(Prş.)